( 4.5 852 )

ریاحین ـ امام رضا (ع) در باره جایگاه رفیع قم نزد خداوند می فرماید: «للجنة ثمانیة ابواب فثلاثة منها لاهل قم فطوبی لهم ثم طوبی لهم.» ، بهشت هشت در دارد که سه تای آنها برای اهل قم است. خوشا به حال آنها، خوشا به حال آنها.(1)
و همچنین در باره جایگاه رفیع اهالی قم امام على بن موسى الرضا علیه السلام می فرماید: «لُولا القُمیّونَ لَضاعَ الدّینُ وَلولا القُمیُّونَ لَانْدَرَسَ الِدّینُ»؛ اگر اهل قم نباشند دین اسلام از بین مى‌رود و یا کهنه شده و فراموش مى‌شود.(2)
در روایات زیادی از جایگاه علمی قم به نیکی فراوان یاد شده و به عنوان معدن علم و فضیلت نام برده شده است. از جمله امام صادق علیه السّلام می فرماید: سَتَخْلُوا کُوفَةُ مِنَ الْمُؤْمِنینَ وَ یَأرَزُ عَنْهَاالْعِلْمُ کَما تَأرَزُ الْحَیَّةُ فى جَحْرِها ثُمَّ یَظْهَرُ الْعِلْمُ بِبَلْدَةٍ یُقالُ لَها قُمْ وَ تَصیرُ مَعْدِناً لِلْعِلْمِ وَ الْفَضْلِ حَتَّى لایَبْقى فِى الْاَرْضِ مُسْتَضْعَفٌ فِى الدّینِ حَتَّى الْمُخَدَّراتٍ فِى الْحِجالِ وَ ذلِکَ عِنْدَ قُرْبِ ظُهُورِ قائِمَنا فَیَجْعَلُ اللَّهُ قُمْ وَ اَهْلَهُ قائِمینَ مَقامَ الْحُجَّةِ وَ لَوْلا ذلِکَ لَساخَتِ الْاَرْضُ بِاَهْلِها وَ لَمْ یَبْقِ فِى الْاَرْضِ حُجَّةٌ فَیُفیضُ الْعِلْمُ مِنْهُ اِلى سایِرِالْبِلادِ فِى الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ فَیَتِمُّ حُجَّةَ اللَّهِ عَلَى الْخَلْقِ حَتَّى لا یَبْقى اَحَدٌ عَلَى الْاَرْضِ لَمْ یَبْلُغُ اِلَیْهِ الدّینُ وَ الْعِلْمُ ثُمَّ یَظْهَرُ الْقائِمُ علیه السّلام وَ یَصیرُ سَبَباً لِنِقْمَةِ اللَّهِ وَ سَخَطِهِ عَلَى الْعِبادِ لِاَنَّ اللَّهَ لایَنْتَقِمُ مِنَ الْعِبادِ اِلَّا بَعْدَ اِنْکارِهِمْ حُجَّةً.(3)


به زودى کوفه از مؤمنین خالى مى‏گردد و علم از آن قبض و گرفته خواهد شد، بدانگونه که مار در لانه‏اش گرفته مى‏شود. سپس علم در شهرى ظاهر مى‏گردد که قم نامیده مى‏شود و آنجا معدن علم و فضل مى‏گردد؛ به گونه‏اى که در زمین مستضعفى در دین باقى نماند، حتى زنان پرده‏نشین. و این نزدیکى ظهور قائم ما خواهد بود، پس خداوند قم و اهل آن را در مقام حجت قرار مى‏دهد و اگر این نبود، زمین اهل خود را فرومى‏برد و حجتى در زمین باقى نمى‏ماند، پس علم از قم به سایر بلاد در مشرق و مغرب سرازیر خواهد شد و حجّت خدا بر مردم تمام مى‏گردد، آنچنان که احدى بر صفحه زمین باقى نخواهد ماند که دین به او نرسیده باشد. آنگاه قائم ظهور مى‏کند و موجب نقمت و خشم خدا بر بندگان - منحرف - خواهد شد زیرا خداوند از بندگان خود انتقام نمى‏گیرد، مگر بعد از آنکه آنان حجّت را انکار کنند.


امام رضا علیه السلام در روایتی قم را محل امنی برای فرار از فتنه ها معرفی کرده می فرماید: اِذا عَمَّتِ الْبَلْدانَ الْفِتَنُ فَعَلَیْکُمْ بِقُمْ وَ حَوالیها وَ نَواحیها فَاِنَّ الْبَلاءَ مَدْفُوعٌ عَنْها.(4) هنگامى که فتنه‏ها شهرها را فراگرفت بر شما باد به قم و حوالى آن و نواحى آن، زیرا بلا از آن برداشته شده است.


و در روایتی دیگر حضرت صادق علیه السّلام در وجه تسمیه شهر قم فرمودند: آیا مى‏دانى براى چه قم بدین نام نامیده شد؟ اِنَّما سُمِّىَ قُمْ لِاَنَّ اَهْلَهُ یَجْتَمِعُونَ مَعَ قائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ - صَلَواتُ اللَّهِ عَلَیْهِ - یَقُومُونَ مَعَهُ وَ یَسْتَقیمُونَ عَلَیْهِ وَ یَنْصُرُونَهُ. قم بدین اسم نامیده شد، زیرا که اهل آن با قائم آل محمّد صلوات اللَّه علیه اجتماع نموده و با او قیام مى‏کنند و بر این کار استوار بوده، او را نصرت و یارى مى‏نمایند.(5)


مطابق روایات تاریخی امام رضا علیه السلام برای اهالی قم احترام خاصی قائل بوده و ایشان را به طور دیگری تکریم می کردند. ابوالصلت هروى مى‏گوید: من در خدمت امام رضا علیه السّلام بودم که گروهى از اهل قم وارد شدند و بر آن بزرگوار سلام کردند. حضرت جواب سلامشان را داده و آنها را نزدیک خود جا داد. آنگاه به آنان فرمود: مَرْحَباً بِکُمْ وَ اَهْلاً فَاَنْتُمْ شیعَتُنا حَقّاً فَسَیَأتى عَلَیْکُمْ یَوْمَ تَزْورونَ فیهِ تُرْبَتى بِطُوسٍ اَلا فَمَنْ زارَنى وَ هُوَ عَلى غُسْلٍ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ کَیَوْمٍ وَلَدَتْهُ اُمُّهُ.(6)


خوش آمدید، آفرین بر شما، شما حقّاً شیعیان مایید و به زودى روزى فرا رسد که تربت مرا در توس زیارت کنید. آگاه‏باشید که هرکس با غسل مرا زیارت کند از گناهان خود خارج مى‏شود مانند روزى که مادر او را متولّد ساخته است.
در روایتی از حضرت عبدالعظیم حسنى هم آمده است : شنیدم که حضرت على بن محمّد - امام هادى علیه السّلام - مى‏فرمود: اَهْلُ قُمْ وَ اَهْلُ آبَةَ مَغْفُورٌ لَهُمْ لِزِیارَتِهِمْ لِجَدّى عَلىِّ بْنِ مُوسَى الرِّضا علیه‏السّلام بِطُوسٍ.(7)
اهل‏قم و اهل آبه - قریه‏اى از قراى ساوه - مورد غفران الهى‏اند، به خاطر اینکه جدّ من على بن موسى الرّضا علیه‏السّلام را در توس زیارت مى‏کنند.

پانوشتها:
1. سفینة البحار، ج 2، ص 445
2. سفینة البحار،ج2،ص446
3. تاریخ قم، ص 97؛ بحار الانوار، ج 6، ص 214
4. تاریخ قم، ص 97؛ بحار الانوار، ج 60، ص 14.
5. بحارالأنوار ، 57 ، 216، باب 36- الممدوح من البلدان و المذموم
6. عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 26، حدیث 21؛ سفینة البحار، ج 4، ص 447؛ بحارالأنوار، ج 60، ص 231.
7. وسائل‏الشیعة ،14 ، 558 ، 82- باب استحباب زیارة قبر الرضا (ع)

پورافضلی

Review Count : 0 Review

0/700
Change the CAPTCHA code