( 4.8 218 )

 

زمانی كه ابوبكر و عمر تصمیم گرفتند كه مانع رسیدن فدك به حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها)شوند. این خبر كه به حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) رسید، به مسجد رفتند و جمعیت زیادی هم آن‌جا بود و خطبه معروف‌شان را خواندند.

عبدالله بن حسن از پدران بزرگوارش روایت می‏كند:

 

«لاثَتْ خِمارَها عَلی رَأْسِهٰا»

لاث به معنی پیچیده است. مثلاً می‏گوییم «لاث العمّامة علی راسِه‏» ای شدّها و ربطها یعنی عمّامه را به سرش پیچید. امّا خِمار چیزی بوده است بزرگتر از روسری‏های فعلی زنها به صورتی كه سر و سینه و گردن را می‏پوشانده است و همان است كه در آیۀ شریفه آمده است:

«وَلْیضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی جُیوبِهِنَّ» روسری‏هایشان را طوری روی سر بیندازند كه سینه را بپوشاند.

خُمر جمع خِمار است. به هر حال وقتی این خبر به حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) رسید برخاستند و خمار را بستند. لاثَ به معنای پیچیدن است. از لفظ خمار هم معلوم می‏شود كه حضرت طوری آن روسری را به كار برده بودند كه روی گردن و سینه ایشان پوشیده شده بود.

 

«وَ اشْتَمَلَتْ بِجِلْبابِهٰا»

جلباب نوعی پوشش سراسری بوده كه روی لباسها می‏پوشیده‏اند. شاید چیزی شبیه عبای امروز یا پیراهن بلند عربی. الآن در مناطق عرب-نشین تعبیر به عبا می کنند. حضرت آن پوشش سراسری را هم طوری بر سر افكندند كه بر تمام بدن ایشان، محیط بود. ما میگوییم پوشش برتر؛ یعنی چادر. این را هم بر سرشان انداختند که تمام بدن پوشیده شود.

این مسئلۀ پوشش شخصی ایشان بود که چگونه خودشان را پوشاندند. تا اینجا یكی از مسائل قابل توجّه، همین مسئلۀ پوشش حضرت است كه ایشان برای وارد شدن در مسجد كه مردان در آنجا حضور داشتند چگونه خودشان را از نظر پوشش آماده كردند.

 

پوشش حضرت در میان همراهان

«وَ أَقْبَلَتْ فی لُمَّةٍ (لمةٍ)  مِنْ حَفَدَتِها وَ نِساءِ قَوْمِها»

یعنی حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) همراه با گروهی كه به اصطلاح هم‌سن و سال‌ها، یا هم‌آهنگ‌ها، یا از یاران و اعوان و خویشاوندان ایشان بودند حركت كردند.

غرضم در اینجا توجه به جماعتی است كه آن حضرت را در حركت به سمت مسجد همراهی كردند و احتمال زیاد دارد كه منظور همراهان از این كار یاری حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) باشد. همان‏طور كه امروز اگر كسی برای حضور در مجلس احتجاج حركت می‏كند گروهی از همفكرانش نیز او را همراهی می‏كنند.

پس در این اقدام حضرت دو احتمال وجود دارد اوّل آنكه شخصیت ظاهری ایشان محفوظ بماند، دوّم اینكه پیكرۀ ظاهری حضرت هم در بین مردها نمایان نشود و در میان گروه زنان پوشیده بماند.

 بنابراین اعوان‌شان را خبر کردند و آمدند دور حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) را گرفتند، برای این‌که وقتی ایشان میخواهند خارج شوند، در بین این اجنبیها، حتی پیکرهاشان را هم کسی نبینند. حتی پوشش چادر آن‌قدر بلند بوده که وقتی حضرت میخواستند حرکت کنند، بخشی از این پوشش، زیر پای حضرت قرار می‌گرفت.

من این‌ها را خواندم برای این‌که میگویند: حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) تشریف بردند مسجد و حتی در بین آ‌ن‌ها، خطبه هم خواندند! امّا چگونه رفتند؟ ببینید پوشش را! با چه وضعی رفتند؟ با این‌که خِمار بود، پوشش سراسری بود، آن‌قدر هم بلند بوده كه زیر پاهای‌شان میرفته، دوباره خبر کردند که دور او را بگیرند تا حتی اجنبی او را نبیند.

در ادامۀ روایت دارد:

 

«تَطَاُ ذُیولَها»

یعنی حضرت در راه رفتن پا روی پایین لباسش می‏گذاشت. یا بر اثر ناراحتی با شتاب حركت می‏كرد. در این‏جا به طور مسلّم منظور این است كه لباس ایشان آنقدر بلند بود كه گاه زیر پا قرار می‏گرفت و چون ممكن است از این عبارت استشمام شود كه حضرت در راه رفتن عجله داشتند در ادامه آمده است:

ما تَخْرِمُ مِشْیتُهٰا مِشیةَ رَسُولِ‏اللّه(صلی‌الله‌علیه‌وآله):

یعنی راه رفتن حضرت هیچ كم از راه رفتن پیغمبر اكرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نداشت.

از نظر ما طلبه‏ها مشیة بر وزن «فِعلِه» نوع و هیئت فعل را می‏رساند. یعنی روش راه رفتن حضرت هیچ از روش راه رفتن پدرشان كم نداشت؛ یعنی با همان متانت و وقار رسول اكرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) حركت می‏كرد و آن عظمت و وقار و متانت در راه رفتن او بود و همۀ آنچه را كه شایستۀ یك زن است رعایت كرده بود.

در این عبارت دو نكته وجود دارد:

اوّل آنكه رفع این شبهه است كه چرا حضرت تند می‏رفت و عجله داشت؟ پاسخ می‏گوید مَشی او مثل پدرش رسول اكرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) بود؛ یعنی با همان متانت و وقار حرکت می‌کردند.

دوّم این كه شاید به دلیل بلند بودن لباس، قهراً زیر پا قرار می‏گرفته است.

 

«حَتّی دَخَلَتْ عَلی أَبی بَكْرٍ وَ هُوَ فی حَشْدٍ مِنَ الْمُهاجِرینَ وَ الأنْصٰارِ وَ غَیرِهِمْ»

تا این كه حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) در مسجد بر ابی‏بكر وارد شد در حالی كه گرداگرد او را جمع زیادی از مهاجرین و انصار و دیگر مسلمین گرفته بودند. حَشد همان گروه و جماعت است.

 

«فَنیطَتْ دُونَها مُلاَءةٌ»

سپس میان حضرت و مردم پرده‏ای نصب شد.

وقتی حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) وارد مسجد می‏شود در آنجا پرده‏ای نصب می‌کنند. «مُلاَءةٌ» به معنای إزار یا پرده است. یعنی بین ایشان و آن مردها كه از مهاجرین و انصار و گرداگرد ابی‏بكر بوده‏اند پرده‏ای آویخته می‏شود حتّی در برخی نسخه‏ها آمده است: «مُلاَءةٌ قِبطّیةٌ»؛ یعنی حتی جنس پرده را كه مصری بوده است مشخص كرده‏اند. به هر حال نكتۀ مهم در این بخش آن است كه همین كه حضرت وارد می‏شود دستور می‏دهند كه پرده‏ای بین ایشان و دیگران بیاویزند. البته از كلمۀ «فَجَلَست» كه در خطبه آمده استفاده می‏شود كه قبل از این كه حضرت بنشینند پرده را سریع می‏آویزند. یعنی همین كه خبردار می‏شوند دختر پیغمبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در راه مسجد است یا به محض ورود ایشان محیط را آماده می‏كنند و این پرده را نصب می‏كنند و این خود باز از اموری است که برای حفظ حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) از نگاه مردان رعایت کرده‌اند و به نحوی یک احترامی بوده كه به صورت سنّت درآمده است و امروزه نیز در مجالس مذهبی رعایت می‏شود.

 

منبع : نرم افزار کوثر - از مجموعه بیانات آیت  الله آقا مجتبی تهرانی (ره)

 

 

 
Review Count : 0 Review

0/700
Change the CAPTCHA code