( 4.4 امتیاز از 1318 )

ریاحین ـ

روزى پيامبر صلى الله عليه وآله رو به يارانش كرد و فرمود:

«ما خير للنساء؟»

چه چيزى براى زنان از همه بهتر است؟

ياران ندانستند در جواب چه بگويند. على‏ عليه السلام به سوى فاطمه‏ عليها السلام آمد و اين مطلب را به اطلاع او رسانيد. بانوى اسلام گفت: چرا نگفتى:

«خَيْرٌ لَهُنَّ أَنْ لَا يَرَيْنَ الرِّجَالَ وَ لَا يَرَاهُنَّ».

از همه بهتر اين است كه نه آنها مردان بيگانه را ببينند و نه مردان بيگانه آنها را.

على‏ عليه السلام بازگشت و اين پاسخ را به پيغمبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله عرض كرد؛ پيامبر صلى الله عليه وآله فرمود:

چه كسى اين پاسخ را به تو آموخت؟

عرض كرد: فاطمه‏ عليها السلام. 

فرمود: «إِنَّهَا بَضْعَةٌ مِنِّي» او پاره وجود من است. (1)
 
بيان و رفع شبهه‏

فاطمه زهرا عليها السلام علم داشت كه فدك به او بازگردانده نمى ‏شود پس چرا آن را مطالبه كرد؟

بسيارى در تفسير اين حديث كه پيامبر فرمود: «فاطمه‏ عليها السلام پاره ‏اى از وجود من است» گفته ‏اند كه اين بدين معناست كه فاطمه ‏عليها السلام پاره ‏اى از روح پيامبر صلى الله عليه وآله و علم و دانش و اخلاق و ايمان و فضيلت او نيز بوده و پرتوى از آن خورشيد و شعله‏ اى از آن مشكات محسوب مى ‏شود.

ممكن است اين سؤال پيش بيايد كه با توجه به روايات، كه جايگاه علمى فاطمه ‏عليها السلام را به روشنى تبيين و تثبيت مى ‏نمايد، چگونه است كه ‏ايشان در حالى كه علم داشت فدك را به او باز نمى گردانند، آن را از ابوبكر مطالبه كرد؟ و چرا ابوبكر او را از حق خودش محروم نمود؟

در ابتدا براى وصف مقام علمى و جايگاه دانشى آن حضرت به نقل روايتى از كتاب عيون المعجزات از جناب سلمان و از عمار بسنده مى ‏كنيم كه: فاطمه‏ عليها السلام اميرمؤمنان ‏عليه السلام را ندا داد و فرمود:

«يا عَلى! أدن لِأحدّثك بما كان وَ بما هُوَ كائِن وَ بما لَمْ يَكُن إلى يَوْم القيامَةِ حِيْنَ تَقومُ النّاس» (2)

على جان! نزديك بيا تا از رخداد هاى گذشته و حال و آينده و آنچه تا روز رستاخيز رخ خواهد داد، به شما خبر دهم!

و نيز در همين كتاب عيون المعجزات، ضمن حديثى از خود آن حضرت آمده است:

«وَ أَنَا مِن ذلِكَ النّور أعْلمُ ما كان وَ ما يَكُون وَ ما لَمْ يَكُن إلى يَوم القيامَةِ حِيْنَ تَقومُ النّاس» (3)

و من از همان فروغ محمّدى هستم، و رخداد هاى گذشته و حال و آينده و آنچه را تا روز رستاخيز رخ خواهد داد، مى ‏دانم.

اين روايت را مرحوم صدوق در كتاب‏ هاى خويش نظير عيون و علل الشّرايع و معانى الْأخبار و... آورده است.

افزون بر اين، رواياتى با همين مضمون از پيشوايان اهل ‏بيت‏ عليهم السلام رسيده كه گواه همين امر است، مانند روايت «أنَّ الْأئِمَّةَ حُجَجُ اللّهِ عَلى خَلْقِهِ وَ فاطمةُ حُجة اللّه عَلَيْهِم» (4).

و يا حديثى كه فاطمه‏ عليها السلام را پاره تن وجود پيامبر صلى الله عليه وآله مى ‏خواند و خشنودى و خشم او را خشنودى و خشم خداوند عنوان مى‏ كند. (5)

روشن است كه اين ملازمت و هماهنگى خشنودى و خشم خدا با او، نيازمند علم و دانش به همه چيز هايى است كه خداى را خشنود و يا خشمگين مى‏ كند، و باز در شكوه دانش و خِرد و جايگاه والاى علمى فاطمه ‏عليها السلام همين بس كه چنين حجم عظيمى از دانش و معنويت از راه آموزش ‏هاى عادى و شناخته شده به دست نخواهد آمد.

و اما؛ موضوع خشم و آزردگى وجود گران ‏قدر زهرا عليها السلام، به دليل غصب خلافت شرعى اميرمؤمنان‏ عليه السلام بود، و جريان غصب فدك نيز در جهت تضعيف اقتصادى آن بزرگوار و در تنگنا قرار دادن او دنبال شد، چرا كه آن حضرت در آن شرايط بحرانزا نخستين منتقد و بزرگ ‏ترين مخالف جريان خلافت غاصب و زورمدار بود، و نيز مى ‏دانيم كه زهرا عليها السلام پس از آنكه جريان سقيفه شأن نزول و داستان فرود آيه قُربى بر پيامبر صلى الله عليه وآله و آنگاه فراخواندن دخترش فاطمه‏ عليها السلام و اعطاى فدك به او را انكار نمود، از راه ارث پدرى، آن را مطالبه نمود، چرا كه موضوع دفاع از حق و بازپس گرفتن آن از غاصب و ظالم، نه تنها كارى شرعى و اخلاقى كه گاه لازم و واجب است، هم‏ چنان كه بر غاصب نيز بازگرداندن حقوق ديگران واجب است. (6)

---------------------------------------------------------------------------------

1) حلية الاولياء، ج 2، ص 40

2) بحارالانوار، ج 43، ص‏8.

3) بحارالانوار، ج 43، ص‏8.

4) از پيامبر آورده اند كه در اين مورد فرمود: «انَّ اللّهَ جَعَلَ عَلِيّا وَ زَوْجَتَهُ وَ أبْنائَهُ حُجَجُ اللّه عِلى خَلقهِ وَ هُم أبْوابُ الْعِلْمِ فِى أُمَّتِى من اهْتَدى بهم هُدى إلى صَراطٍ مُسٌتَقيم».

خداى فرزانه على و همتاى ارجمند او و فرزندانش را حجّت‏ هاى خويش بر مردم برگزيد؛ آنان دروازه‏ هاى دانش در ميان امّت من هستند؛ از اين رو هر كس به آنان تمسّك جويد، به راه راست راه يافته است (عوالم العلوم، ج 11، ص 78)

و نيز از اميرمؤمنان ‏عليه السلام است كه خطاب به خود آن بانوى بزرگ فرمود: «مَعاذَ اللّهِ! أَنْتِ أَعْلَمُ باللّهِ، وَ أَبَرُّ وَ أَتْقى وَ أَكْرَمُ وَ أَشَدُّ خَوْفا مِنَ اللّهِ مِنْ أَنْ أُوَبِّخَكِ بمُخالِفَتِى! وَ قَدْ عَزَّ عَلَىّ مُفارِقَتُكِ وَ فَقْدُكِ. اِلّا أَنَّهُ أَمْرٌ لابُدَّ مِنْهُ. وَاللّهِ لَقَدْ جَدَّدْتِ عَلَىَّ مُصِيْبَةَ رَسُولِ ‏اللّهِ، وَ قَدْ عَظُمَتْ وَفاتُكِ وَ فَقْدُكِ فَإِنّا لِلَّهِ وَ إَنّا اِليْهِ راجِعُونَ».

پناه بر خدا! به خدا سوگند كه تو داناتر و نيكوكارتر و پروا پيشه ‏تر و گرامى ‏تر و خداترس‏ تر از آن هستى كه من وجود گرانمايه ‏ات را جز آنچه گفتى بنگرم و يا ميان من و تو جايى براى ناسازگارى باشد و من به خاطر آن، تو را مورد نقد و سرزنش قرار بدهم؛ پناه بر خدا! فاطمه جان! جدايى تو بسى بر من گران است، امّا چه مى ‏توان كرد؟ اين قانون آفرينش است و از آن گريزى نيست. به خدا سوگند كه با شهادت جان‏ سوزت مصيبت سهمگين رحلت پيامبر را بر من تجديد مى ‏كنى. حقيقت اين است كه فراق تو در اين شرايط، از رحلت پيامبر نيز بر من سهمگين ‏تر خواهد بود! بنابراين بايد از اين مصيبت فاجعه ‏بار به خدا پناه برد كه اين مصيبتى است كه از آن نمى‏ توان آرامش دل يافت و سوگ بزرگى است كه جايگزين نخواهد داشت (جلاء العيون شُبّر، ج 1، ص‏217؛ بحارالانوار، ج 43، ص 187)

و نيز از امام باقر آورده ‏اند كه فرمود: «لمّا ولدت فاطمة اوحى ‏اللّه الى ملك فأنطق به لسان محمّد صلى الله عليه وآله وسلم فسمّاها فاطمة، ثمّ قال: انّى فطمتك بالعلم (بحارالانوار، ج 43، ص 65)

هنگامى كه فاطمه‏ عليها السلام ولادت يافت، خدا به يكى از فرشتگان دستور داد كه واژه مقدّس فاطمه ‏عليها السلام را بر زبان محمّد صلى الله عليه وآله وسلم جارى سازد؛ آنگاه خدا به او پيام داد كه: من دانش و معنويت را جانشين غذاى مادّى براى تو ساختم. آن‏گاه امام باقر عليه السلام فرمود: «واللّه لقد فطمها اللّهُ بالعلم» به خدا سوگند كه آفريدگارش او را از علم و دانش سرشار ساخت (بحارالانوار، ج 43، ص 13)

و نيز نظير اين روايت از امام عسكرى ‏عليه السلام كه فرمود: «نَحْنُ حُجَجُ اللّهِ عَلى خَلْقِهِ وَ فاطمةُ حُجةٌ عَليَنا» ما حجّت‏ ها و برگزيدگان خدا بر آفريدگانش مى ‏باشيم، و فاطمه، حجّت راستين و پُرشكوه خدا بر ما مى ‏باشد (تفسير أطيب البيان، ج 13، ص 236)

و نيز از امام مهدى‏ عليه السلام كه مرقوم فرمود: «وَ فِى إبْنَةِ رَسُولِ اللّهِ لِى أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» براى من، در وجود نازنين دخت والاى پيامبر خدا، سرمشق و الگويى نيكوست. بحارالانوار، ج 53، ص 180؛ غيبت طوسى، ص 173).

5) از پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم آورده ‏اند كه در وصف فاطمه‏ عليها السلام فرمود: «مَنْ عَرَفَ هذِهِ فَقَدْ عَرَفَها وَ مَنْ لَمْ‏ يَعْرِفْها، فَهِىَ بَضْعَةٌ مِنّى، هِىَ قَلْبى وَ رُوحِى الَّتِى بَيْنَ جَنْبَىَّ، فَمَنْ آذاها فَقَدْ آذانِى» هر كس اين بانوى سرفراز را مى‏ شناسد كه مى ‏شناسد، و هر كس نمى‏ شناسد بداند كه او پاره وجود و روح من است؛ پس، هر كه او را بيازارد مرا آزرده است؛ (نورالْأبصار، ص 49؛ الفصول المهمّة، ص 150؛ نزهة المجالس، ج 2، ص 228)

و مى ‏فرمود: «فَاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّى، فَمَنْ أَغْضَبَها فَقَدْ أَغْضَبَنى» فاطمه پاره وجود من است؛ پس، هر كس او را به خشم آورد مرا خشمگين ساخته است (خصائص نسائى، ص 35؛ صحيح بخارى، ج 5، ص 21)

6) فضائل و مصائب حضرت زهرا عليها السلام، تألیف حضرت آيت الله العظمى روحانى (دام ظله)، ص 32 - 35

 

تعداد نظرات : 0 نظر

ارسال نظر

0/700
Change the CAPTCHA code
قوانین ارسال نظر